*Amsterdam is uniek vanwege haar lange traditie van tegencultuur. De stad ontwikkelt zich en daardoor komt deze cultuur onder druk te staan. Daarom beschermen we rafelranden.
'Een nieuwe lente, een nieuw Amsterdam?'
Het doel van het akkoord is tweeledig: legitimering van bestaande vrije ruimte en vrijplaatsen en het stimuleren van nieuwe. Op 20 oktober 2018 gaven wij samen met verschillende belanghebbende partijen de aftrap voor het opstellen en ondertekenen van het Vrije Ruimte Akkoord. Daarmee is er een coalitie van partijen die de maatschappelijke en culturele waarde van vrije ruimte en vrijplaatsen erkent - en bovendien gaat behartigen. Als jij wil aansluiten bij die coalitie, stuur ons dan een bericht.
Amsterdam wordt sinds kort geleid door een nieuw stadsbestuur van GroenLinks, D66, PVDA en SP. In hun coalitieakkoord onderstreept het bestuur de waarde van tegencultuur en stellen zij dat de veelbesproken rafelranden beschermd moeten worden. Dit is een vooruitstrevend standpunt met de potentie om de stad zichtbaar te verrijken. Het Vrije Ruimte Akkoord is een voorzet van onderop om het stadsbestuur te ondersteunen bij de verwezenlijking van het voorgenomen beleid. Want hoe doe je dat eigenlijk, rafelranden beschermen?
Amsterdam verandert razendsnel en de tijd dringt. Het grote geld drukt de authentieke stadscultuur in een hoekje. De geroemde rafelranden van weleer worden door de markt overgenomen. Door opgedreven huurprijzen verdwijnen kleurrijke buurtbewoners, kleine ondernemers, ambachtslieden en verenigingen uit de stad. Er is steeds minder ruimte voor eigenzinnige initiatieven die niet in de allereerste plaats door winst worden gedreven. Deze ontwikkelingen druisen in tegen de groeiende wens van de Amsterdammer om te participeren in de stadscultuur en de eigen leefomgeving in te richten. Een zorgwekkende situatie, maar wel een die door het creëren van nieuwe voorwaarden naar het positieve om kan slaan.
Vrijplaatsen zijn altijd al een rijke voedingsbodem geweest voor dit soort initiatieven, zonder al teveel overheidsbemoeienis. Een vrijplaats is een gebouw of terrein waarvan de omgeving door een werk- en/of woongemeenschap zelf wordt vormgegeven. Sommige vrijplaatsen zijn gekraakt, anderen legaal verkregen. Voorbeelden zijn Paradiso, NDSM, ADM, OT301, WG-terrein, Plantage Dok, Tetterode, Bajesdorp en Ruigoord. Vrijplaatsen zijn essentieel voor de stad, niet zozeer om hun economische bijdrage, maar juist om hun culturele en sociale waarde.
Vrijplaatsen bieden ruimte aan bottum-up initiatieven en grensverleggende experimenten. Ze zijn een katalysator voor stadsvernieuwingen en dragen bij aan diversiteit en verbinding. Ze hebben een culturele aantrekkingskracht en zijn een bron van inspiratie voor veel stadsbewoners. Nu de kapitale markt steeds meer greep krijgt op onze stad, heeft Amsterdam deze plekken nodig om de stad veelzijdig te houden en tegenwicht te bieden aan commercialisering.
Fysieke ruimte in en om de stad voor experiment, bewustwording, verbinding en groei op het niveau van de mens en de samenleving. Dit betekent ruimte voor kleinschalige, experimentele initiatieven die gedeeld worden met de buurt.
Een inclusieve en diverse stad met betrokken en geïnspireerde inwoners. Een stad waar inwoners zelf de regie in handen hebben. Een stad die gedreven wordt door vrije keuzes en eigen verantwoordelijkheid.
Plekken die niet eenzijdig gedomineerd worden door economische waarde, maar die zijn bedoeld voor het creëren van sociale en culturele waarde.
Plekken waar onconventionele, tegendraadse en nieuwe ideeën de ruimte krijgen. Met speelruimte voor inspiratie en een kweekvijver voor innovatie.
Blijvende ruimte om te sleutelen aan een betere stad en een betere wereld.
Het unieke aan vrijplaatsen is dat ze bottom-up georganiseerd zijn en mensen samen werken én wonen.
Femke Ravensbergen, Vrijplaats Bajesdorp
Met het akkoord willen we vrije ruimte in de stad houden en creëren. Dit willen we bereiken door de volgende maatregelen en uitgangspunten te omarmen als algemeen stedelijk beleid:
Het initiatief voor het Vrije Ruimte Akkoord komt van een groep mensen die jarenlang ervaring heeft met het wonen en werken in vrijplaatsen, waaronder ADM, Bajesdorp en Ruigoord. Maar ook cultureel ondernemers, onderzoekers, docenten, broedplaats-bouwers en mensen zonder het "eigen-belang-eerst" besef. Wij zijn verenigd in het Vrije Ruimte Akkoord. Wij kiezen ervoor om de politiek zelf te benaderen met het Vrije Ruimte Akkoord, een initiatief dat moet voorkomen dat Vrijplaatsen voorgoed uit onze stad verdwijnen en dat gestalte moet geven aan de voornemens van de huidige coalitie.
Met een brede steun voor ons initiatief is er een goede hoop dat Amsterdam ruimte blijft bieden aan Vrijplaatsen. Op dit moment benaderen wij hiervoor verschillende politici, prominenten en organisaties. De lijst groeit.
Wil je meepraten over hoe we Vrijplaatsen kunnen beschermen?
Wil je inspraak in de uiteindelijke tekst van het akkoord?
Stuur ons dan een bericht. Dan houden wij je op de hoogte van onze vorderingen.