Menu

*Amsterdam is uniek vanwege haar lange traditie van tegencultuur. De stad ontwikkelt zich en daardoor komt deze cultuur onder druk te staan. Daarom beschermen we rafelranden.

*Coalitie-akkoord Amsterdam 2018


'Een nieuwe lente, een nieuw Amsterdam?'

Opinie - Amsterdam stond altijd bekend om haar vrije ruimte. Het stadsbestuur benadrukte in het coalitieakkoord dat deze plekken beschermd moeten worden. 'Het is de hoogste tijd dat de gemeente haar belofte nu gaat inlossen.'


Het Parool - Lees hier meer

De oproep van Femke Halsema

Het doel van het akkoord is tweeledig: legitimering van bestaande vrije ruimte en vrijplaatsen en het stimuleren van nieuwe. Op 20 oktober 2018 gaven wij samen met verschillende belanghebbende partijen de aftrap voor het opstellen en ondertekenen van het Vrije Ruimte Akkoord. Daarmee is er een coalitie van partijen die de maatschappelijke en culturele waarde van vrije ruimte en vrijplaatsen erkent - en bovendien gaat behartigen. Als jij wil aansluiten bij die coalitie, stuur ons dan een bericht.

Waarom

Amsterdam wordt sinds kort geleid door een nieuw stadsbestuur van GroenLinks, D66, PVDA en SP. In hun coalitieakkoord onderstreept het bestuur de waarde van tegencultuur en stellen zij dat de veelbesproken rafelranden beschermd moeten worden. Dit is een vooruitstrevend standpunt met de potentie om de stad zichtbaar te verrijken. Het Vrije Ruimte Akkoord is een voorzet van onderop om het stadsbestuur te ondersteunen bij de verwezenlijking van het voorgenomen beleid. Want hoe doe je dat eigenlijk, rafelranden beschermen?

Amsterdam verandert razendsnel en de tijd dringt. Het grote geld drukt de authentieke stadscultuur in een hoekje. De geroemde rafelranden van weleer worden door de markt overgenomen. Door opgedreven huurprijzen verdwijnen kleurrijke buurtbewoners, kleine ondernemers, ambachtslieden en verenigingen uit de stad. Er is steeds minder ruimte voor eigenzinnige initiatieven die niet in de allereerste plaats door winst worden gedreven. Deze ontwikkelingen druisen in tegen de groeiende wens van de Amsterdammer om te participeren in de stadscultuur en de eigen leefomgeving in te richten. Een zorgwekkende situatie, maar wel een die door het creëren van nieuwe voorwaarden naar het positieve om kan slaan.

Vrijplaatsen zijn altijd al een rijke voedingsbodem geweest voor dit soort initiatieven, zonder al teveel overheidsbemoeienis. Een vrijplaats is een gebouw of terrein waarvan de omgeving door een werk- en/of woongemeenschap zelf wordt vormgegeven. Sommige vrijplaatsen zijn gekraakt, anderen legaal verkregen. Voorbeelden zijn Paradiso, NDSM, ADM, OT301, WG-terrein, Plantage Dok, Tetterode, Bajesdorp en Ruigoord. Vrijplaatsen zijn essentieel voor de stad, niet zozeer om hun economische bijdrage, maar juist om hun culturele en sociale waarde.

78
Vrijplaatsen
Amsterdam 1980
51
Vrijplaatsen
Amsterdam 1990
28
Vrijplaatsen
Amsterdam 2000
15
Vrijplaatsen
Amsterdam 2018

Vrijplaatsen bieden ruimte aan bottum-up initiatieven en grensverleggende experimenten. Ze zijn een katalysator voor stadsvernieuwingen en dragen bij aan diversiteit en verbinding. Ze hebben een culturele aantrekkingskracht en zijn een bron van inspiratie voor veel stadsbewoners. Nu de kapitale markt steeds meer greep krijgt op onze stad, heeft Amsterdam deze plekken nodig om de stad veelzijdig te houden en tegenwicht te bieden aan commercialisering.

DOELSTELLING

Wat we willen

Vrije ruimte

Fysieke ruimte in en om de stad voor experiment, bewustwording, verbinding en groei op het niveau van de mens en de samenleving. Dit betekent ruimte voor kleinschalige, experimentele initiatieven die gedeeld worden met de buurt.

Vrije stad

Een inclusieve en diverse stad met betrokken en geïnspireerde inwoners. Een stad waar inwoners zelf de regie in handen hebben. Een stad die gedreven wordt door vrije keuzes en eigen verantwoordelijkheid.

Vrij van restricties van de markteconomie

Plekken die niet eenzijdig gedomineerd worden door economische waarde, maar die zijn bedoeld voor het creëren van sociale en culturele waarde.

Vrij van conventies

Plekken waar onconventionele, tegendraadse en nieuwe ideeën de ruimte krijgen. Met speelruimte voor inspiratie en een kweekvijver voor innovatie.

Vrij van tijdsdruk

Blijvende ruimte om te sleutelen aan een betere stad en een betere wereld.

Het unieke aan vrijplaatsen is dat ze bottom-up georganiseerd zijn en mensen samen werken én wonen.

Femke Ravensbergen, Vrijplaats Bajesdorp

STRATEGIE

Ruimte & Erkenning

Met het akkoord willen we vrije ruimte in de stad houden en creëren. Dit willen we bereiken door de volgende maatregelen en uitgangspunten te omarmen als algemeen stedelijk beleid:

Overleg

Vrijplaatsen kunnen alleen blijven bestaan als de dialoog gaande blijft.

  • Initiatief vanuit het stadsbestuur tot dialoog met bottom-up initiatieven.
  • Overleg en bemiddeling tussen betrokken partijen.
  • Faciliteren van politieke belangenbehartiging van vrijplaatsen.

Beleid

Vrijplaatsen passen goed in de rafelranden van nu en die van de toekomst.

  • Bestaande vrijplaatsen erkennen en behouden.
  • Eigen leegstaand vastgoed zo langdurig mogelijk ingevuld door culturele, sociale of duurzame initiatieven.
  • Rafelranden laten ontstaan, door simpelweg stukken grond niet te ontwikkelen.

Handhaving

Het grootschalige gedogen van leegstand moet aan banden worden gelegd.

  • Niet ontruimen voor leegstand of voor plaatsvervangende leegstandsbeheer cq anti-kraak.
  • Leegstandsbeheerders moeten minimaal 50% van de ruimte in gebruik hebben.
  • Alleen ontruiming als de eigenaar aantoonbare plannen heeft.

Financiering

Omdat Vrijplaatsen andere waarden nastreven dan winst, verdienen ze financiële steun.

  • Erfpachtcanon uitstellen, vrijstellen of verlagen.
  • Garant staan om private financiering rond te krijgen.
  • In bestemmingsplannen de Vrijplaats toekennen als legitieme categorie, naast de Broedplaats.

Initiatiefnemers

Wie zijn wij?

Het initiatief voor het Vrije Ruimte Akkoord komt van een groep mensen die jarenlang ervaring heeft met het wonen en werken in vrijplaatsen, waaronder ADM, Bajesdorp en Ruigoord. Maar ook cultureel ondernemers, onderzoekers, docenten, broedplaats-bouwers en mensen zonder het "eigen-belang-eerst" besef. Wij zijn verenigd in het Vrije Ruimte Akkoord. Wij kiezen ervoor om de politiek zelf te benaderen met het Vrije Ruimte Akkoord, een initiatief dat moet voorkomen dat Vrijplaatsen voorgoed uit onze stad verdwijnen en dat gestalte moet geven aan de voornemens van de huidige coalitie.

Wie steunen ons?

Met een brede steun voor ons initiatief is er een goede hoop dat Amsterdam ruimte blijft bieden aan Vrijplaatsen. Op dit moment benaderen wij hiervoor verschillende politici, prominenten en organisaties. De lijst groeit.

Wil jij hier ook tussen staan?

Wil je meepraten over hoe we Vrijplaatsen kunnen beschermen?
Wil je inspraak in de uiteindelijke tekst van het akkoord?
Stuur ons dan een bericht. Dan houden wij je op de hoogte van onze vorderingen.

Contact

Wil je meepraten of heb je vragen

Email: contact@vrijplaatsen.nu

Social media: Facebook.com/vrijplaatsenakkoord

Telefoon: (+31) 06-16 00 76 08